Bạo lực gia đình: Bóng tối của đại dịch Thứ Hai, 11/05/2020, 09:24

Trong thời gian cách ly toàn xã hội, số lượng các cuộc gọi tới số điện thoại 1900969680 của Nhà Bình yên (NBY) - địa chỉ tư vấn, tham vấn và tạm lánh giải cứu miễn phí cho phụ nữ, trẻ em bị bạo lực gia đình, bị xâm hại tình dục, bị mua bán tăng hàng ngày, hầu như ngày nào cũng có cuộc gọi phối hợp với chính quyền địa phương đề nghị can thiệp, số ca tiếp nhận vào NBY trong tháng 4 cũng tăng 50% so với cùng kỳ năm 2019. Đặc biệt ghi nhận toàn các ca nghiêm trọng tới tính mạng của cả mẹ và các con. Nạn nhân bị thương tích nhẹ thì đau chân do trèo tường trốn thoát; nặng thì bị đấm chảy máu mắt, máu tai. Thậm chí thủ phạm còn dùng thủ đoạn chỉ đấm vào 2 tai và đầu để không ai nhìn thấy thương tích.

Các chuyên gia cảnh báo rằng đối với các nạn nhân của bạo lực gia đình, việc phải dành nhiều thời gian ở nhà với những kẻ lạm dụng càng làm tăng thêm căng thẳng vì sợ bạo hành, sự cô lập xã hội liên quan đến COVID-19, cũng như các vấn đề thất nghiệp, khó khăn tài chính và phải chăm sóc họ bọn trẻ. Phụ nữ thường phải chịu bạo lực tình dục, thể chất, ngôn ngữ và tinh thần.

Tại sao những người phụ nữ bị bạo hành cứ mãi im lặng chịu đựng như vậy?

Việt Nam đã xây dựng được khung pháp lý khá tiến bộ trong đó có Luật Bình đẳng giới, Luật phòng, chống bạo lực gia đình và những chính sách liên quan nhằm khuyến khích bình đẳng giới và giải quyết tình trạng bạo lực gia đình. Tuy nhiên, hệ thống tư tưởng gia trưởng vẫn còn tồn tại mạnh mẽ, gây ảnh hưởng nặng nề tới đời sống của phụ nữ. Phụ nữ luôn bị mặc định là người có thân phận thấp kém, dưới quyền và “thuộc sở hữu” của chồng cũng như gia đình nhà chồng sau khi kết hôn.

Có nhiều phụ nữ thường xuyên phải chịu những tổn thương về tình cảm, tinh thần và thể chất. Tuy nhiên, trong cuộc sống hôn nhân, bạo lực gia đình rất hiếm khi được nhận biết do bị che phủ bởi những mong đợi truyền thống mang tính văn hóa, những quy tắc chuẩn mực, những tiêu chuẩn đạo đức liên quan đến giới cũng như hệ tư tưởng gia trưởng trong xã hội. Tất cả những điều này đã làm cho bạo lực gia đình trở nên “bình thường” trong mắt nhiều người. Do đó, mặc dù trên cơ sở pháp lý, phụ nữ được bảo vệ, nhưng trên thực tế, vị thế của phụ nữ vẫn luôn thấp hơn nam giới do định kiến giới, khuôn mẫu giới vẫn còn phổ biến. Những nhân tố trên đã góp phần tạo nên một thực trạng: sự thống trị của nam giới và bạo lực với phụ nữ dường như là điều không thể tránh khỏi với không ít người

Phụ nữ có nên im lặng trước bạo lực?

Các chuyên gia cho rằng, chính sự im lặng của người vợ vô hình trung đã làm thỏa mãn bản tính bạo lực hung hăng của người chồng. Biết bao gia đình triền miên trong những trận cãi vã, xô xát, đánh đập với mức độ vi phạm ngày càng nặng và tần suất ngày càng dày? Biết bao đứa trẻ nơm nớp trong sợ hãi, mặc cảm, tự ti khi lớn lên trong gia đình thiếu đi sự chan hòa, yêu thương của chính những bậc sinh thành ra mình? Bao nhiêu người chồng, người đàn ông sau vài lần “được im lặng” khi gây bạo lực lại nhầm tưởng sức mạnh bản thân - là đàn ông mình phải thế, phải có quyền phán xét, hành xử, có quyền thượng cẳng chân hạ cẳng tay khi không vừa ý…  và vợ mình là phụ nữ phải thế, phải nhẫn nhịn, nếu mặt mũi tay chân bầm tím vì bị chồng đánh đập cũng phải nói “bị ngã”, “bị va” … mà thiếu đi sự tôn trọng người bạn đời? Còn bao nhiêu người vợ, mặc nhiên chấp nhận, thôi thì, “phận đàn bà”, “một điều nhịn, chín điều lành”, một điều nhịn, hai điều nhịn, ba điều nhịn…., nhịn miết thành quen đến mức nhu nhược, mất đi khả năng phản kháng?

Do đó, phá bỏ sự im lặng là một việc cần phải làm để chấm dứt nạn bạo lực gia đình đối với người vợ. Hãy nhớ rằng: "Chặn nCoV, không phải chặn tiếng nói của bạn"

Phụ nữ có thể làm gì khi bị bạo lực?

Nhận diện bạo lực và tạm tránh
Biện pháp 1 là nhận diện bạo lực và tránh đi. Chị em cần quan sát và nhận biết một số dấu hiệu cho thấy bạo lực sắp xảy ra và tìm cách tránh đi chỗ khác. Ví dụ: Khi thấy anh ấy nghiến chặt hàm lại thì tôi biết anh ấy đang lên cơn tức giận và sắp đánh tôi. Tôi phải tìm cách ra khỏi nhà hoặc tránh mặt anh ấy ngay lập tức.

Kiềm chế cơn nóng giận
Biện pháp 2 là bạn phải biết kiềm chế cơn nóng giận vì kiềm chế sự nóng giận có thể giúp bạn nói chuyện tỉnh táo, mạch lạc hơn, và góp phần hạn chế nguy cơ bị bạo lực. Khi thấy mình sắp nóng giận, bạn nên đi ra chỗ khác; hít thở sâu; đếm từ 1 đến 20; uống một cốc nước lạnh... 

Tìm chỗ đứng an toàn
Biện pháp 3 là tìm chỗ đứng an toàn. Chị em cần đứng gần cửa ra vào hay cửa ngách khi có tranh luận hay cãi cọ để dễ bề thoát hiểm. Không nên trốn vào những nơi chứa vật dụng có thể gây thương tích, ví dụ không nên trốn vào nhà bếp có dao, kéo…

Nghĩ trước về những nơi có thể tạm lánh an toàn
Biện pháp 4 là chị em nghĩ trước những nơi có thể tạm lánh an toàn; gửi hàng xóm hoặc một người thân tin cậy các giấy tờ cá nhân quan trọng như chứng minh thư, sổ hộ khẩu, một số quần áo tư trang và một ít tiền. Việc này giúp bạn có đủ giấy tờ và hành lý khi bạn muốn đi khỏi nhà và tạm lánh một thời gian.

Tìm sự hỗ trợ từ bên ngoài

Biện pháp thứ 5 là chị em cần nói ra câu chuyện bạo lực với người thân, hàng xóm, cán bộ tại địa phương để được chia sẻ, tư vấn và hỗ trợ giải quyết; dặn hàng xóm một số dấu hiệu cho biết bạn đang bị bạo lực để họ sang can thiệp kịp thời. Ví dụ: Khi nào anh chị nghe thấy tiếng em kêu to “tôi có làm gì đâu” thì anh chị sang giúp em ngay...

Xử lý tình huống khẩn cấp
Biện pháp 6 là xử lý tình huống khẩn cấp. Phát tín hiệu “cấp cứu” để các con bạn hoặc hàng xóm biết bạn đang bị bạo lực và hỗ trợ bạn kịp thời; gọi ngay các số điện thoại hỗ trợ hoặc gọi 113 trong trường hợp khẩn cấp.

Nguồn tổng hợp: Phương Phương