Báo động tác hại từ thuốc lá thế hệ mới Thứ Ba, 19/11/2019, 16:00

Có nhiều bằng chứng cho thấy việc hít phải các hương liệu trong dung dịch của thuốc lá điện tử lâu dài sẽ gây ra các vụ ngộ độc nicotine, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người.
Đó là cảnh báo của các chuyên gia y tế Việt Nam và quốc tế tại buổi hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm về quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới” do Bộ Y tế tổ chức ngày 15-11 tại Hà Nội.

Không có công dụng cai nghiện

Tại hội thảo, ThS-BS Nguyễn Tuấn Lâm (Tổ chức Y tế thế giới) cho biết thời gian gần đây, nhiều loại thuốc lá thế hệ mới ra đời với chủng loại phong phú, hình thức bắt mắt như thuốc lá điện tử, xì gà điện tử, tẩu điện tử, shisha và thuốc lá làm nóng.

“Thuốc lá điện tử thì chứa nicotine, không phải lá thuốc, còn thuốc lá nung nóng thì chứa nicotine và lá thuốc. Thuốc lá nung nóng cũng là một sản phẩm của thuốc lá” - BS Lâm nói.

Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho biết thêm thuốc lá điện tử và shisha chứa nicotine nhưng bằng dung dịch liên quan đến hóa chất chứ không phải bằng tác động của lá thuốc lá. Ngoài ra, thuốc lá điện tử và shisha chứa tới 4.000 hương vị khác nhau. Nếu các hương vị đó trộn lẫn lại với nhau cũng tạo ra chất gây nghiện. Riêng đối với thuốc lá điện tử không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến môi trường, tai nạn thương tích, liên quan trật tự xã hội.

Còn thuốc lá nung nóng là xay từ thuốc lá nguyên liệu, sau đó có sự phối trộn với lượng kim loại nhất định, đặc biệt là thiếc, để khi sử dụng thiết bị nung nóng làm cháy lá thuốc lá. Lượng nicotine ở thuốc lá nung nóng vào cơ thể cũng không khác gì so với thuốc lá truyền thống, chỉ khác nhau ở độ nóng. Thuốc lá truyền thống cần độ nung nóng khoảng 600 độ C thì thuốc lá nung nóng chỉ cần 300 độ C nhưng lượng nicotine vào người và các chất độc khác là giống nhau. Ngoài ra, thuốc lá nung nóng còn do phối trộn với kim loại, trong đó có thiếc nên khi hút vào còn gây hại hơn so với thuốc lá truyền thống.

Khuyến cáo cấm thuốc lá điện tử

Tổ chức Y tế thế giới không khuyến cáo sử dụng thuốc lá điện tử làm phương tiện cai thuốc. Đồng thời khuyến cáo cấm hoặc kiểm soát thuốc lá điện tử.

Bà TAN YEN LIEN, Giám đốc thông tin và quản trị tri thức của Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á

Tại hội thảo, các chuyên gia y tế cũng phân tích sâu hơn về tác hại của thuốc lá điện tử, đó là làm tăng nguy cơ nghiện nicotine cả với người đã từng hút và chưa hút, tăng nguy cơ động kinh, mắc các bệnh về răng miệng, gây ra các vụ nổ/bỏng, chấn thương, gãy xương, tăng tỉ lệ mắc bệnh nhồi máu cơ tim.

Trước việc các công ty quảng cáo rằng thuốc lá điện tử có công dụng cai nghiện thuốc lá truyền thống, bà Tan Yen Lien, Giám đốc thông tin và quản trị tri thức của Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á, cho biết hiện chưa có bằng chứng quốc tế về công dụng cai nghiện thuốc lá thông thường của thuốc lá điện tử. Với đa số người hút thuốc, việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ chỉ làm giảm việc hút thuốc chứ không khiến họ bỏ hẳn. Điều này sẽ dẫn tới việc người hút sử dụng đồng thời cả thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử.
Thuốc lá thế hệ mới đang khiến các chuyên gia y tế và cơ quan chức năng lo ngại. 

Kiểm soát chặt các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới

Thuốc lá thế hệ mới đang khiến các chuyên gia y tế và cơ quan chức năng khá lo ngại. Bởi đối tượng tiếp cận của loại thuốc lá này là giới trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước. Các công ty sản xuất thuốc lá thế hệ mới luôn tạo ra các sản phẩm đa dạng về mẫu mã, hình thức thay đổi liên tục để kích thích giới trẻ sử dụng.

“Chúng ta sẽ có thế hệ trẻ hút thuốc lá thế hệ mới. Với shisha và thuốc lá điện tử, khi sử dụng bằng các hương liệu khác nhau, thiết bị mở, tự pha trộn dung dịch... đã phát hiện ra các trường hợp giới trẻ nghiện ma túy sẽ pha trộn lẫn cả ma túy. Họ coi ma túy là một hương liệu để lấp dưới danh nghĩa thuốc lá điện tử và shisha. Việc trà trộn này khiến các sản phẩm không còn chịu sự quản lý của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá ở Việt Nam” - ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế, thông tin.

Do đó, đại diện Bộ Y tế cho biết dự kiến sẽ trình Chính phủ và Quốc hội việc cấm sử dụng thuốc lá điện tử và shisha trên lãnh thổ Việt Nam để bảo vệ sức khỏe cho người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Còn với thuốc lá nung nóng, ông Quang cho biết cũng dự kiến đưa vào diện quản lý như đối với thuốc lá truyền thống. “Nếu đã có cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh ở cạnh bao thuốc lá thì thuốc lá nung nóng cũng phải có cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh. Cạnh đó cũng cần xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia liên quan đến thuốc lá nung nóng” - ông Quang nói.

Đã có 42 nước cấm sử dụng

Tính đến tháng 10-2019, Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) đã nhận được báo cáo cho thấy Hoa Kỳ đã có hơn 1.600 ca tổn thương phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới. Các ca tử vong liên quan đến thuốc lá điện tử tăng lên 39 ca và làm ảnh hưởng sức khỏe của ít nhất 2.000 người. Số liệu thống kê từ Hoa Kỳ, EU, Canada, Nam Triều Tiên cho thấy đã có hơn 2.600 ca ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử. Hiện đã có 42 nước cấm thuốc lá điện tử.

AN HIỀN/PLO